Dán várppis, Duremohkis Ávžžis leat dal suhppeme nuohti. Mikkel Issát muitala ahte ii heive juohke báikái bidjat nuohti, ferte leat várpi, dakkár báiki gosa heive nuohti bidjat, ovdamearka dihte eai galgga leat stuora geađggit dan báikkis.
Rolf Ánte suohppu nuohti ja Svein Ole fas lea buiti. Dološ vieru mielde lei nu ahte buiti dat galgá oažžut dan stuorimus guoli.Brita Berit Hætta Gaup, 62 jagi boaris, son orro Eidsvoll suohkanis, son lávii mánnán leat mielde geassime nuohti.
– Nuohti mii gesiimet lávvordagaid, ja sotnabeaivve maŋŋel guđa. Go olmmoš boahtá agi nala, de álgá áibbašit ruoktot ja daidda árbevirolaš bargguide, muitala Brita Berit, gii gal ain máhttá daid nuohttun doahpagiid.
Luovddit galget doallat nuohti badjin, vai nuohtti ii vávtta ja doalahit guliid nuohte siste.Da lea Brita Berit Hætta Gaup geassime nuohti. Das maid oidno fanasgealli.Rolf Ánte njuohpa vullosiid, guovttes fas goabbat bealde njuohpaba badjosiid. Rolf Ánte njuohpa vullosiid.Mikkel Isak Hætta, Ávžžibojá, 22 jagi muitala ahte son lea mánnávuođa rájes juo leamaš mielde nuohttume.
Son dadjá lea buorre go dát nuohttun beaivi lágiduvvo vai dát árbevierru doalahuvvo, ja vai dat nuohttun doahpagat seailluhuvvot.
– Nuoraidskuvllas lei mis meahcceskuvla ja doppe maid oahpaimet nuohttut.
Čuovža lea su mielas dat buoremus guolli, masa lea hárjánan.
Nuohtti, luovddit ja gievttat, gievttat galget doallat nuohti vuollin, giekti lea geađgi masa gisse beassi birra, dán áigge gisset dáhkkebáhpira geađgge birra. Ole Heandarat Magga čilge doahpagiid, dá lea sirkki, dat unnimus čuovža, ja čálan lea fas stuorimus čuovža.Ole Heandarat Magga čilge doahpagiid, dá ges lea láiku, dat gaskka sturrosaš čuovža. Lihttis leat čuovžžat, sirkkit, láikut ja čálanat.Ole Heandarat Magga dadjá ahte son lea mánnávuođa rájes nuhtton Ávževuomis. Go oahpu gaccái Kárášjogas ja Oslos, ja go geasset bođii ruoktot de sii ain lávejedje geassit nuohti. Son lea maid leamašan mielde duddjome nuohti. Dá ges lea cuppol. Cuppol lea nuohttebađas gitta, vai nuohttebađa doallá njuolgá.Dá lea rivja. Rivja lea gitta gasku nuohti badjosis, vai soai geat gáddegeali ja fanasgeali gáinnu geassiba, oaidniba gokko nuohtti lea.Dá lea Svein Ole Klemetsen nuohti duorrame.Dá lea dološ árpu nuohtti, dan lea Mihkkel Issáha Lemet/Klemet Isaksen Hætta rohkki duddjon, son lei riegádan 1910. Su bárdni Issát Ánte Hætta muitala ahte go gerget nuohttume de durret nuohti ja heŋgejit holgii goikat, de galgá iskkat lea go nuohtti ráigánan, jus lea ráigánan de galgá geabain čiktet nuohti, jus lea gaikkodan gitta reašmái (vullosii ja badjosii) de ferte moardit.Ieš dat dálon, Ole Lemet Ánte Hætta, gii lea maiddái Dáloniid listu suohkanstivrra áirras, ja Ávžži gilisearvvi doaibmalávdegotti jođiheaddji.Nils Morten Hætta, Ávžži gilisearvvi jođiheaddji, lea duhtavaš sin nuohttun beaivvi lágidemiin.
Son dadjá jus Finnmárku Opmodat (FeFo) joatkka addit sidjiide ruhtadoarjaga, de sii jotket lágidit nuohttun beaivvi.
DORJON MÁŊGA JAGI
Jan Henrik Hætta, Finnmárku Opmodagas (FeFo) muitala ahte Fefo lea máŋga jagi dorjon nuohttun beaivve lágideami.
Son lea maid mánnán Mázes leamašan mielde geassime nuohti, Rogojávrris.
– Muittán go ledje ládjobarggut geasset, de muhtimat mannet geassit nuohti, ja de vuoššaimet čuovžža das gasku gietti, das maŋŋel manaimet nohkastit áze lusa, ja fas das maŋŋelaš álggiimet lájuiguin bargat, muittaša son.
Jan Henrik Hætta (gurut) ja Klemet M. Klemetsen. Soai muitaleaba ahte nuohttun lea jávrredikšun. Nuohttun rohtte njivlli bájas, botni lihkkasa, de šaddá buoret šaddu, ráidne botni go ihtá čievra.
Lemehis lea maiddái nuohtti, son gesii nuohti Vuorašjávrris mannan geasi, oaččui moadde vuskona, rávddu, dápmoha ja hávggaid. Lemet gal jáhkká ahte dat árbevierru boahtá nohkat.
Nuohttumii ii dárbbaš ohccát lobi suohkanis iige Finnmárku opmodagas ge.
Jan Henrik Hætta, Mikkel Isak Hætta ja Klemet M. Klemetsen gal máhttet nuohti geassit.
Mikkel Isak Hættas lea fas jáhkku ahte nuohttun árbevierru seailluhuvvo, ja Klemet M. Klemetsen jáhka ahte dát árbevearru nohka.
Rolf Ánte Hætta, 32 jagi lea maid mánnávuođa rájes nuhtton, nuohttun lea lunddolaš sutnje. Dát Ávžži Gilisearvvi nuohttun lágideapmi dagaha ahte dát árbevierru bisuhuvvo. Son dadjá ahte son muhtin muddui máhttá maiddái duddjot nuohti. Dat lea dálvebargu, ja nuohti ádjána čiktit olles dálvvi. Da lea Lemet/Klemet M. Klemetsen čuomasteame ja čollemen čuovžža.Dá lea dološ nuohttegeassi Ole Heandarat Magga, son dadjá ahte galgá olles goruda atnit veahkkin go geassá nuohti, jámma geassit, muhtumin ložžestit nuohti vai guolit eai beasa njuiket badjel.Dá lea luovddi ja giktá.Dán várppis, Duremohkis Ávžžis leat dal njuhppome nuohti. Guovttes njuhppeba badjosiid ja okta lea gasku gii njuhppe vullosa.
Diŋgo donge! 
