Tesla el-biila ja duogábealde oidno Nornickels nuoskkideaddji rusttet gávpogis Nikel Guoládatnjárggas.
Čállán ja govven: Thomas Nilsen
Tesla lea máilmmi njunnošis el-biila buvttadeamis, ja Nornickel lea ges vearrámus birasvahágahtti. Dát ii leat riekta, čuoččuha Aborigen Forum, fierpmádat sorjjasmeahttun fágačehpiin, aktivisttain ja ruošša eamiálbmotjoavkkuin geat oidnet ahte sin ruovttubáikkiid lea nuoskkideapmi billistan.
Fitnodat mii gieskat dagahii internašunála bajilčállagiid go dagahedje birasroasu Taimyr-njárggas go golggahedje 20 000 tonna diesela etnui rašši árktalaš ekovuogádagas, mii vásiha lassi noađi dál.
ÁVŽŽUHA LEAT OASTTEKEAHTTÁ
Reivves Tesla hálddašeaddji direktevrii Elon Musk fitnodagas, ávžžuha Aborigen Forum su ahte eai oastte nihkkela, veaikki ja eará Nornickel buktagiid ovdal go fitnodat lea čađahan obbalaš ja sorjjasmeahttun árvvoštallama birasvahágiin máid buvttadeapmi lea dagahan.
Dán vahku sáhtii The Barents Observer muitalit ahte muorain goldnet lasttat go áibmu lea garrasit nuoskkiduvvon máŋggaid njealjehaskilomehterii stuora guovllus láhka Nornickel rusttega Monchegorskas Guoládatnjárggas.
Reivves čilge Aboriginal-Forum birasnuoskkideami “dábálaš dáhpáhussan” mii čujuha oljogolggaheapmái etnui Taimyr-njárggas birasroassun mii lea dáhpáhuvvame, “muhto ii fal dušše ovtta dáhpáhussan.”
– Eamiálbmoga guovllut mat fitnodahkii lea várrejuvvon industriealla buvttadeapmái, lea dál oaidnit dego geađgemeahcit, ja árbevirolaš eallin doppe ii leat šat vejolaš, čuožžu reivves man Musk oažžu.
Murmánska guovllu eamiálbmot lea sámit, ja fas Nentsy, Nganasan, Entsy, Dolgan ja Evenki ásset Taimyr-njárggasSibirjjás.
STUORÁMUS
Nornickel lea máilmmi stuorimus nihkkelbuvttadeaddji go sis leat ruvkket ja metállurgalaš rusttegat Taimyr-njárggas ja Murmánska guovllus, ja lea maiddái beassan logi buoremus veaikebuvttadeaddji searvái máilmmi dásis. Sii buvttadit maiddái kobolta. Buot golbma minerála leat dehálaš oasit dálá elektrihkalaš fievrruid lassáneaddji báhtterbuvttadeamis.
Tesla Elon Musk dáhtui gieskat ruvkefitnodaga buvttadit eambbo nihkkela.
– Tesla addá didjiide jiehtanas stuorra guhkesáiggešiehtadusa jus roggabehtet nihkkela beaktilis ja birassiivos vuogi mielde, celkkii son sávaldagas ruvkefitnodagaide, nu movt Bloomberg lea siteren su.
Lea sullii 75 kilo nihkkel gaskamearálaš Tesla Model S báhtterpáhkas. Metálla dahká báhtteriid energiijajeahkkin, nu ahte fievrrut sáhttet vuodjit viidásit ovtta láddemiin. Tesla vuvddii 367 500 biilla diibmá ja buvttadeapmi lassána ođđa fabrihkain Kiinnás, Duiskkas ja Texasis.
Eará biilabuvttadeaddjit, nu movt VW, BMW, Hyundai ja earát, hohpohallet sihkkarastit vuođđoávdnasiid báhtterbiillaide mat galget lohkkot daid miljovnnaid ođđa fievrruide jahkásaččat.
VÁTTIS GULLOT
Dmitry Berezhkov lea okta dain fágačehpiin geat barget Aborigen-Forum-fierpmádagas Ruoššas. Son cealká The Barents Observerii ahte lea váttis eamiálbmogii oažžut sáni saji.
– Ii leat dušše váttis, muhto šattai veadjemeahttumin daid maŋemus jagiid, muitala son.
”Ruošša hukse ođđa industriija Árktisis hirbmat jođánit, ja eamiálbmot ii váldo vuhtii obanassiige.”
Berezhkov gohčoda ruošša eiseválddiid internašunála cealkámušaid ahte váldet vuhtii eamiálbmogiid «propagandan», ja erenoamážit Árktalaš ráđis gos Kreml, su oaivila mielde, ollásit stivre ruošša almmolaš eamiálbmotovddasteddjiid jienaid.
Moskva váldá badjelasas Árktalaš ráđi stivrema guovtti jahkái jagi 2021.
– Duohta dilis eai váldde vuhtii eamiálbmogiid vuoigatvuođaid eatnan alde, muitala Dmitry ja son sávvá ahte Elon Musk reive sáhttá veahkkin.
– Ii oktage dieđe gos Tesla viežžá báhttermetállaid, go fitnodat ii muital geat sin buvttadeaddjit leat. Muhto mii oaidnit Musk jearaldaga nihkkelbuvttadeddjiide, vejolašvuohtan ahte vuhtiiváldet eamiálbmogiid árbevirolaš eatnamiid mat billahuvvet dainna industriijain, cealká Dmitrij Berezhkov.
Aborigen Forum bivdá báhtterbiilabuvttadeddjiid ahte eai oastte Nornickel metállaid ovdal go fitnodat ráhkada ja implementere plána movt nuoskkiduvvon eatnamat Taimyr-njárggas ja Murmánska guovllus galget dikšojuvvot ruovttoluotta.
– Nornickel berre maiddai «ođasmahttit iežaset njuolggadusaid movt ovttasbargat eamiálbmogiiguin, go ráhkadit ođđa njuolggadusaid vuođđuduvvon ON julggaštussii eamiálbmotvuoigatvuođaid birra», čállá fierpmádat.
The Barents Observer lea ovdal juo čállán ahte Nornickel ovttasbargá duiska kemikálabuvttadeddjiin BASF ásahit fabrihka Supmii ráhkadit báhtterkomponeanttaid biilabuvttadeddjiide Eurohpás. Nornickel galgá lágidit nihkkela ja kobolta.